Η Παγκόσμια ιστορία του Προσκοπισμού


 Ιδρυτής της παγκόσμιας προσκοπικής κίνησης είναι ο Λόρδος Baden Powell, ο οποίος όταν ακόμη υπηρετούσε ως ίλαρχος στον αγγλικό στρατό, στην Ινδία το 1884, αντιλήφθηκε ότι η εκπαίδευση των στρατιωτών του χώλαινε, λόγω της κακής στρατιωτικής διαπαιδαγώγησης.
Ασχολήθηκε με το θέμα και το 1898 εξέδωσε σχετικό φυλλάδιο, το οποίο ονόμασε "Βοήθημα για τους Προσκόπους του Στρατού” (Aid to Scoutmastership). Τον επόμενο χρόνο άρχισε ο πόλεμος των Αγγλων εναντίον των Μπόερς στη Νότια Αφρική, όπου ο Baden Powell, στρατηγός πια, υπηρετούσε ως φρούραρχος της πόλης Μαίφκινγκ. Στις αρχές του πολέμου, οι Μπόερς είχαν αρκετές επιτυχίες και πολιόρκησαν με 8.000 άνδρες την πόλη Μαίφκινγκ που υπερασπίζονταν μόνο 700 αστυνομικοί και εθελοντές. Και ενώ η πολιορκία συνεχιζόταν και οι ενισχύσεις αργούσαν, ο Baden Powell κάλεσε όλα τα παιδιά της πόλης, χρησιμοποιώντας τα σε βοηθητικές υπηρεσίες. Τα παιδιά τα κατάφεραν θαυμάσια, γεγονός που δημιούργησε στο στρατηγό την ιδέα της παροχής συστηματικής εξωσχολικής εκπαίδευσης στα παιδιά, έτσι που να αποκτούν ικανότητες που να τα βοηθούν να αντεπεξέρχονται στις δυσκολίες της ζωής.

Το 1907 εφάρμοσε τα πιστεύω του σε μια κατασκήνωση είκοσι παιδιών στο νησί Brownsea της Αγγλίας. Η κατασκήνωση αυτή άρχισε την 1η Αυγούστου και έληξε στις 10 Αυγούστου 1907, γι’ αυτό και η 1η Αυγούστου 1907 θεωρείται πλέον επίσημα από την Παγκόσμια Οργάνωση της Προσκοπικής Κίνησης ως η ημέρα που άρχισε ο Προσκοπισμός. Με την πειραματική αυτή κατασκήνωση το 1908 εξέδωσε το περίφημο βιβλίο Scouting for Boys (Προσκοπισμός για Παιδιά), το οποίο έμελλε να αποτελέσει το σπινθήρα της εξάπλωσης του Προσκοπισμού. Τα τεύχη του βιβλίου έγιναν ανάρπαστα από τα παιδιά, τα οποία πια από μόνα τους άρχισαν να ιδρύουν Προσκοπικές Ομάδες.

Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, η ιδέα του Προσκοπισμού πέρασε τα αγγλικά σύνορα και όλα τα έθνη δέχτηκαν με ενθουσιασμό τον Προσκοπισμό. Μεταξύ τους η Ελλάδα και η Κύπρος. Ο Baden Powell συνέχισε την ετοιμασία συγγραφής βοηθημάτων για παιδιά και βαθμοφόρους, συνεχίζοντας έτσι μέχρι το θάνατό του στις 8 Ιανουαρίου 1941 την προσπάθειά του για την εφαρμογή του προσκοπικού παιχνιδιού. Νυμφεύτηκε την Olav Baden Powell η οποία με τη βοήθειά του, οργάνωσε ένα παρόμοιο πρόγραμμα εκπαίδευσης για κορίτσια, τον Οδηγισμό.

Σήμερα, σε πάρα πολλές χώρες του κόσμου, ο Προσκοπισμός και ο Οδηγισμός είναι ενωμένοι ως μια οργάνωση, ενώ στην Ευρώπη όλα τα Προσκοπικά Σώματα έχουν στις τάξεις τους αγόρια και κορίτσια. Εις ένδειξην τιμής προς τον ιδρυτή του Προσκοπισμού και τη σύζυγό του, την ημέρα των γενεθλίων τους, που συνέπεσε την ίδια μέρα, στις 22 Φεβρουαρίου κάθε χρόνο, όλοι οι Πρόσκοποι γιορτάζουν παγκόσμια την Ημέρα Σκέψεως.
Ο Προσκοπισμός, απαριθμώντας περί τα 30.000.000 μέλη σε περισσότερες από 160 χώρες, αποτελεί παγκοσμίως την μεγαλύτερη παιδαγωγική Κίνηση για εφήβους και νέους ανθρώπους. Τα τριάντα εκατομμύρια των Προσκόπων ανά τον κόσμο, τα ενώνει το προσκοπικό τριφύλλι στο πουκάμισο, το μαντίλι στο λαιμό, οι ίδιες αξίες και η επιθυμία να δημιουργήσουν έναν καλύτερο κόσμο.
Όταν βρεθεί κάποιος σ’ ένα Προσκοπικό Τζάμπορι – την Παγκόσμια Προσκοπική Κατασκήνωση, που διοργανώνεται κάθε τέσσερα χρόνια - στο τέλος της ημέρας σκέφτεται ότι «σήμερα, απλά ανακάλυψα ότι είμαι ένας από τα 30.000.000!»
Αποστολή της Προσκοπικής Κίνησης είναι να συμβάλει στην διαπαιδαγώγηση των νέων μέσω ενός αξιακού συστήματος βασιζόμενο στην Προσκοπική Υπόσχεση και το Νόμο των Προσκόπων, να βοηθήσει στην οικοδόμηση ενός καλύτερου κόσμου, όπου οι άνθρωποι ολοκληρώνονται ως άτομα και διαδραματίζουν εποικοδομητικό ρόλο στην κοινωνία.
Το όραμα του Προσκοπισμού, ως παγκόσμιας Κίνησης νέων, είναι να συμβάλει ουσιαστικά στην δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου.

Πρόσκοποι σε Δράση:  Αϊτή
Οι Πρόσκοποι της Αϊτής βοήθησαν στην ανοικοδόμησή της πατρίδας τους μετά τον καταστροφικό σεισμό.
Ο Προσκοπισμός, έχοντας ήδη συμπληρώσει εκατό χρόνια ζωής, αποτελεί μια παιδαγωγική Κίνηση με ισχυρές και κοινά αποδεκτές αξίες, που αποσκοπεί στην επίτευξη της αποστολής του, εμπλέκοντας νέους ανθρώπους που εργάζονται μεταξύ τους για να αναπτύξουν πλήρως την προσωπικότητα και τις ικανότητές τους, υποστηριζόμενοι κάθε στιγμή από ενήλικες που είναι πρόθυμοι και ικανοί να πραγματοποιήσουν το παιδαγωγικό ρόλο τους.
Πρόσκοποι σε Δράση:  Κένυα
Στο Ναϊρόμπι, για τα παιδιά των παραγκουπόλεων που ζούσαν σε σκουπιδότοπους, ένας Πρόσκοπος με όραμα να αλλάξει τον κόσμο, προσέγγισε τους αρχηγούς των συμμοριών και κερδίζοντας την εμπιστοσύνη τους, τους κάνει Προσκόπους. Απ’ αυτούς, οι μεγαλύτεροι σε ηλικία Πρόσκοποι ενθαρρύνονται να αποκτήσουν επαγγελματικές δεξιότητες, μερικοί εκπαιδεύονται ως μηχανικοί αυτοκινήτων, άλλοι στην μεταλλοτεχνία και χιλιάδες παιδιά των δρόμων βρίσκουν ευκαιρία για εκπαίδευση. Το 2002, όλα αυτά ήταν μέρος του Προσκοπικού Προγράμματος «Εισιτήριο στη Ζωή», αποτελώντας για τους νέους των παραγκουπόλεων νέα ελπίδα και ένα καλύτερο αύριο. Επιστρέφοντας το 2010 στο Ναϊρόμπι, βρήκε πολλά από εκείνα τα παιδιά να έχουν γίνει δάσκαλοι, ιερείς, επιστήμονες και επαγγελματίες βοηθώντας με τη σειρά τους, τους νέους.
Ο Προσκοπισμός, ως παγκόσμια Κίνηση, προσελκύει και διατηρεί στους κόλπους του, όλο και περισσότερους νέους ανθρώπους (κυρίως έφηβους) και των δύο φύλων, προερχόμενους από διάφορες κοινωνικές τάξεις. Ο Προσκοπισμός, όντας ελκυστικός για τους ενήλικες - γυναίκες και άνδρες - σε κάθε πολιτισμό και κοινωνία, αποτελεί μία Κίνηση μέσω της οποίας μπορούν να αποτελέσουν μία σημαντική συμβολή στην κοινωνία συνεργαζόμενοι με νέους και νέες.
Πρόσκοποι σε Δράση:  Σλοβακία
Οι μειονότητες των Ρομά – συχνά αναφερόμενοι ως Αθίγγανοι – θεωρούνται ως «πρόβλημα» στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες, καθώς εξαιτίας του νομαδικού τρόπου ζωής και των παραδόσεών τους, αντιμετωπίζονται με προκατάληψη και δυσπιστία. Η φτώχεια είναι ευρέως διαδεδομένη ενώ πολλοί ζουν σε γκέτο και καταυλισμούς στις παρυφές αστικών κέντρων. Παρότι το επίσημο Κράτος τους παρέχει βασική εκπαίδευση, το ήμισυ των παιδιών Ρομά δεν ολοκληρώνουν την πρωτοβάθμια εκπαίδευση και αρκετά παιδιά αναλαμβάνουν ρόλους ενηλίκων πολύ νωρίς. Στην Σλοβακία, Πρόσκοποι και Ρομά εργάστηκαν από κοινού για να βρούνε λύση και καταστρώθηκε ειδικό πρόγραμμα δράσης και προβολής του Προσκοπισμού. Όταν ο Προσκοπισμός, ως παιδαγωγικό σύστημα, εισήχθηκε στις κοινότητες των Ρομά, είχε θετική αντιμετώπιση και αποδοχή από τα παιδιά, καθώς αρκετά απ’ αυτά έδωσαν την Προσκοπική Υπόσχεση και έγιναν Πρόσκοποι. Οι Πρόσκοποι Ρομά συμπεριλήφθηκαν στην εθνική Προσκοπική Οργάνωση της Σλοβακίας. Οι Πρόσκοποι συνεργάστηκαν, χρησιμοποιώντας την Προσκοπική Μέθοδο ως βασική εκπαιδευτική συνιστώσα, προκειμένου να αποκτήσουν ομαδικό πνεύμα και χρήσιμες ηγετικές ικανότητες. Εφαρμόζοντας τη Προσκοπική Μέθοδο στις κοινότητες αυτές απέδειξαν την παγκόσμια έφεση των νέων στο Προσκοπικό Πρόγραμμα. Η δράση αυτή, αποτέλεσε μια νέα και κοινή αρχή για τους Προσκόπους της Σλοβακίας και τις κοινότητες των Ρομά.
Ο Προσκοπισμός αποτελεί μια δυναμική και καινοτόμο Κίνηση, με επαρκείς και ιδίους πόρους, απλές δομές και δημοκρατικές διαδικασίες στη λήψη αποφάσεων, όπου η οργάνωση, η διαχείριση και η επικοινωνία είναι αποτελεσματική σε όλα τα επίπεδα.